İşyeri Kabalığı mı? Mobbing mi?

T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanan İşyerlerinde Psikolojik Taciz  (Mobbing) Bilgilendirme Rehberi içeriğinde Mobbing; “…İşyerlerinde bir veya birden fazla kişi tarafından diğer kişi ya da kişilere yönelik gerçekleştirilen,  belirli bir süre sistematik biçimde devam eden, yıldırma, pasifize etme veya işten uzaklaştırmayı amaçlayan; mağdur ya da mağdurların kişilik değerlerine, mesleki durumlarına, sosyal ilişkilerine veya sağlıklarına zarar veren; kötü niyetli, kasıtlı, olumsuz tutum ve davranışlar bütünüdür…” şeklinde tanımlanmıştır.

Mobbingin yani işyerinde bir kişiye psikolojik tacizde bulunulduğunun ispatı için aşağıdaki şartların tümünün bir arada gerçekleşmiş olması aranır;

  • İşyerinde gerçekleşmelidir.
  • Üstler tarafından astlara uygulanabileceği gibi, astları tarafından üstlerine de uygulanabilir ya da eşitler arasında da gerçekleşebilir.
  • Sistemli bir taciz olmalıdır.
  • Süreklilik kazanmış bir sıklıkla tekrarlanmalıdır.
  • Kasıtlı yapılmalıdır.
  • Yıldırma, etkisizleştirme ve işten uzaklaştırma amacı taşımalıdır.
  • Mağdurun kişiliğinde, mesleki durumunda veya sağlığında zarar ortaya çıkmalıdır.
  • Kişiye yönelik olumsuz tutum ve davranışlar gizli veya açık olabilir.

İşyeri kabalığı ise; işyerinde, işyeri etiklerine ya da genel saygı kurallarına aykırı kötü ve olumsuz davranış olarak tanımlanabilir.

Psikolojik tacizde, seçilen belli bir kişi ya da kişilere yönelik sürekli ve kasıtlı bir davranış modeli söz konusudur. İşyeri kabalığında ise hedef geneldir, tek bir kişiye yönelik değildir. İşyeri kabalığında hedef bugün A kişisi iken bir sonraki gün B kişisi olabilir. Psikolojik tacizde, süreklilik arz eden sistemli bir davranışlar bütünü söz konusudur. İşyeri kabalığı ise bir defaya mahsus gerçekleşmiş olabilir.

Psikolojik tacizde; sürekli azarlama, aşağılama, dışlama, yetkilerini elinden alma gibi ağır kötü muamele biçimleri görülmektedir. Oysa işyeri kabalığında; günaydın ve iyi günler dememek, teşekkür etmemek, sürekli karşısındakinin sözünü kesmek, çalışma alanını dağınık bırakmak, kaba bir üslupla konuşmak gibi mobbinge kıyasla daha zayıf bir kötü davranış biçimidir.

Psikolojik tacizde, kurbana (tacize uğrayana) zarar verme ve kurbanı işyerinden uzaklaştırma kastı mevcuttur. İşyeri kabalığında ise, zarar verme amacı belirgin değildir ve bazı durumlarda zarar verme amacı olmayabilir. İşyeri kabalığı, kişi tarafından kimi zaman bilinçsizce ya da istemsizce yapılabilir.

İşyeri kabalığının, ilk başta bilinçsizce başlaması ve fakat sonrasında ise belirli bir kişiye karşı sistematik olarak devam ettirilerek kişinin işyerinden istifasının amaçlanması halinde bu kaba davranış, psikolojik taciz ağırlığına dönüşebilir. 

Psikolojik tacizin ve işyeri kabalığının hem kişi üzerindeki etkileri hem de hukuki sonuçları da birbirinden farklıdır. Psikolojik tacizin bulunduğu bir durumda işverenlerin, mobbing nedeniyle manevi tazminat talepli davalarla karşılaşma riskleri mevcuttur.

Yorum bırakın